Uit het leven van een vlinder

Stefan Cools (Sittard 1981) is een botanist en beeldend kunstenaar die opereert op het snijvlak tussen kunst, natuur en wetenschap. Cools is al jaren bezig met een artistiek onderzoek genaamd ‘Lepidoptarium’, met als hoofdonderwerp: vlinders. Gekoppeld aan dit onderzoek ontwikkelt hij kunstwerken, installaties en community art projecten die zijn verwondering over de natuur op het publiek overbrengen.

‘Door in de huid te kruipen van rupsen en vlinders word ik onderdeel van de natuur in plaats van toeschouwer.’ Stefan Cools

Lepidoptarium

Het project Lepidoptarium heeft als doel om op een innovatieve manier mensen duurzaam bij landschap en natuur te betrekken door middel van kunst en wetenschap. Het werk van Stefan Cools stelt de levenscyclus van vlinders centraal, zo onderzoekt hij bijvoorbeeld hun meconium (de eerste ontlasting na verpopping van de rupsen). Hij heeft in zijn artistieke praktijk ontdekt dat het meconium van vlinders gekleurd is en kleurecht, dit wil zeggen dat het niet vervaagt in de loop van de tijd. Het is dus te gebruiken als natuurlijk pigment. Sinds deze ontdekking is Cools een artistiek en wetenschappelijk onderzoek gestart met als doel om meer kleuren te verzamelen, maar ook om meer te leren over de levenswijze van vlinders. Vanuit dit begin is zijn artistieke onderzoek in verschillende richtingen uitgewaaierd, o.a. naar aspecten van landschapsbeheer die essentieel zijn voor rupsen en vlinders.

Een community van burgeronderzoekers heeft de zes ingezaaide bloemenvelden van Lepidoptarium op aanwijzingen van Cools gemonitord. De bloemenvelden zijn verspreid over zes locaties in Limburg: Maastricht, Bunde, Houthem, Susteren, Heythuysen en Baarlo, elk met een eigen bodemgeschiedenis. Alle deelnemers worden uitgedaagd in de huid van rupsen en vlinders te kruipen en leveren onderzoeksmateriaal aan in de vorm van foto’s, teksten, tekeningen, etc. Alle verzamelde gegevens worden vervolgens verwerkt tot een wetenschappelijk rapport, een kunstenaarsboek en ook maken zij deel uit van de expositie ‘Uit het leven van een vlinder’. Ontdek hier de locaties van de velden.

‘Lepidoptarium – een woord dat niet bestaat maar dat, zoals een herbarium op een wetenschappelijke manier planten verzamelt, verwijst naar een archief waar kennis over vlinders wordt verzameld.’

Uit het leven van een vlinder

De tentoonstelling in Museum Hedendaagse Kunst De Domijnen haalt het project Lepidoptarium van buiten naar binnen. De presentatie geeft in verschillende vormen en media, en met verschillende materialen en installaties, informatie over de zes vlindervelden. De kunstwerken in de tentoonstelling zijn gebaseerd op langdurige observatie en beleving van de zes velden en op gedegen wetenschappelijk onderzoek. Een centraal element in de tentoonstelling is de studio van Stefan Cools, die in het museum wordt gereconstrueerd. De studio als interface maakt duidelijk dat Cools, als kunstenaar dagelijks observerend, belevend en onderzoekend, deel uitmaakt van de natuur die het museum wordt binnengehaald. Dit komt ook helder naar voren in een documentaire over Cools en zijn werk, die in de expositie te zien is.

Het Observatorium

Het Observatorium is een kunstwerk dat Stefan Cools in opdracht van Museum De Domijnen heeft gemaakt. Een mobiel, pop-up paviljoen, dat tijdens de tentoonstelling Uit het leven van een vlinder door de regio van Sittard-Geleen reist. Wanneer het Observatorium in de openbare ruimte verschijnt zijn er acties, activiteiten en workshops te beleven. Het kunstwerk daagt het publiek uit om door de ogen van Stefan Cools met verwondering naar de natuur te leren kijken. Meer weten leidt tot meer genieten, voor kinderen net zo goed als voor volwassenen. Door te observeren, te doen en te ervaren worden we ons bewust van de natuur in de stedelijke context en leren we inzien dat ook de stad als schakel moet fungeren tussen natuurgebieden en het platteland. Voor vlinders en insecten telt elke vierkante meter. Nieuwsgierig? Ontdek het Observatorium hier.

Activiteiten

Gedurende de expositie worden er rondleidingen, lezingen, excursies en andere activiteiten georganiseerd. Bekijk de tentoonstellingsagenda voor details en data.

• 25 okt om 19:00 uur >> Lezing ‘Vlinders in een veranderend klimaat’ door Kars Veling.
• 27 okt om 19:30 uur >> Documentaire ‘Een zee van vlinders’ incl. lezing van curator Cees de Boer.
• 30 okt van 15:30 – 17:00 uur >> Feestelijke Finissage.

Ticket

Je entreebewijs is tevens geldig voor Museum Historie & Archeologie in het Erfgoedcentrum. Daar is de pop-up tentoonstelling ‘Wat een ramp!’ te zien en ‘KwANT, jonge ontwerpers en de eigen collectie’.